Flowchart (โฟลวชาร์ต)  คือ การแสดงขั้นตอนการทำงานโดยใช้สัญลักษณ์รูปภาพเป็นตัวสื่อความหมาย  รูปภาพแต่ละรูปจะมีความหมายเฉพาะตัว  และใช้ลูกศรกำหนดทิศทางการทำงานในแต่ละขั้นตอน

 

สัญลักษณ์รูปภาพของโฟลวชาร์ต

 

 

        จากตารางข้างบนเป็นสัญลักษณ์รูปภาพของโฟลวชาร์ตเพียงบางส่วนที่มีการใช้งานบ่อย ๆ เท่านั้น  ซึ่งสัญลักษณ์รูปภาพ

ของโฟลวชาร์ตยังมีอีกมากมาย

 

ตัวอย่างที่ 1  จงเขียนโฟลวชาร์ตแสดงขั้นตอนการหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู

 

วิเคราะห์ปัญหา

     1.  สิ่งที่ต้องการ  คือ  ต้องการทำการคำนวณหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู  จากสูตร พื้นที่สี่เหลี่ยมคางหมู =1/2 x ผลบวกของด้านคู่ขนาน x สูง
     2.  ตัวแปรที่ใช้ คือ
          W1   ใช้เก็บความยาวของด้านคู่ขนานด้านที่ 1 ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู
          W2   ใช้เก็บความยาวของด้านคู่ขนานด้านที่ 2 ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู
          H      ใช้เก็บความสูงของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู
          Area  ใช้เก็บพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู
     3. ข้อมูลนำเข้าคือ ค่าของ W1,W2,H
     4. ผลลัพธ์คือ  คำนวณพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมูจากสูตร
          Area = ½ x(W1+W2) X H

 

 

ขั้นตอนการทำงาน

     1.  รับค่า W1,W2,H  เข้ามาในโปรแกรม
     2.  คำนวณหาพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมคางหมู
          จากสูตร Area = ½ x(W1+W2) x H
     3.  แสดงผลลัพธ์ Area

 

 

ลักษณะโครงสร้างของผังงาน

 

    ผังงานทั่วไปจะประกอบด้วยโครงสร้างพื้นฐาน 3 รูปแบบต่อไปนี้คือ
       1.โครงสร้างแบบเป็นลำดับ (sequence structure)
       2.โครงสร้างแบบมีการเลือก (selection structure)
       3.โครงสร้างแบบทำซ้ำ (iteration structure)

 

 

โครงสร้างแบบเป็นลำดับ (Sequence Structure)
โครงสร้างลักษณะนี้เป็นโครงสร้างพื้นฐานของผังงาน และเป็นลักษณะขั้นตอนการทำงานที่พบมากที่สุด คือทำงานทีละขั้นตอนลำดับ

 

 

ตัวอย่างผังงานที่มีโครงสร้างแบบเป็นลำดับ

 

 

  จากตัวอย่างผังงานการคำนวณดอกเบี้ย สามารถอธิบายเป็นขั้นตอนได้ดังนี้

โครงสร้างแบบมีตัวเลือก (Selection Structure)
     โครงสร้างการทำงานแบบมีการเลือกมีรูปแบบที่ซับซ้อนกว่าโครงสร้างแบบเป็นลำดับรูปแบบที่ง่ายที่สุดของโครงสร้างแบบนี้คือ การเลือกแบบมีทางออก 2 ทาง ในการเลือกแบบมีทางออก 2 ทาง นี้จะมีทางออกจากสัญลักษณ์การตัดสินใจเพียง 2 ทาง คือ ใช่หรือไม่ใช่ เท่านั้น (แต่ระบบการเขียนผังงานระบบ อนุญาตให้มีทางออกจากการตัดสินใจได้มากกว่า 2 ทาง)

 

 

ตัวอย่างผังงานที่มีโครงสร้างแบบมีการเลือก

 

 

     ผังงานการคำนวณดอกเบี้ยซึ่งมีอัตราดอกเบี้ย 2 อัตรา คือถ้าเงินต้นน้อยกว่า 1 ล้านบาท จะคิดดอกเบี้ยด้วยอัตราร้อยละ 4 แต่ถ้ามีเงินต้นมากกว่า 1 ล้านบาท จะคิดดอกเบี้ยด้วยอัตราร้อยละ 5

 

     จากผังงานสามารถอธิบายเป็นขั้นตอนได้ดังนี้

โครงสร้างแบบทำซ้ำ (Iteration Structure)
       โครงสร้างการทำงานแบบทำซ้ำ จะทำงานแบบเดียวกันซ้ำไปเรื่อย ๆ ในขณะที่ยังเป็นไปตามเงื่อนไขหรือเงื่อนไขเป็นจริง จนกระทั้งเงื่อนไขเป็นเท็จจึงทำงานอื่นต่อไป

 

ตัวอย่างผังงานที่มีโครงสร้างแบบทำซ้ำ ผังงานการคำนวณยอดบัญชี ( เงินต้นทบดอกเบี้ย )

 

• จากตัวอย่างผังงานสามารถอธิบายเป็นขั้นตอนได้ดังนี้
•        1. เริ่มต้นการทำงาน
•        2. รับค่าเงินต้น อัตราดอกเบี้ย และจำนวนปีที่ฝากเงิน ซึ่งเป็นข้อมูลที่จำเป็นในการคำนวณยอดบัญชี
• (เงินต้นทบดอกเบี้ยตามจำนวนปี ที่ฝากเงิน)
•        3. กำหนดให้ n มีค่าเท่ากับ 0 ในผังงานนี้ n คือจำนวนรอบของการคิดดอกเบี้ย
•        4. กำหนดยอดบัญชีเริ่มต้นให้เท่ากับเงินต้นที่รับค่าเข้ามา
•        5. เปรียบเทียบว่า n น้อยกว่าจำนวนปีที่ฝากเงินหรือไม่
1.          5.1 ถ้าใช่ให้ทำตามขั้นตอนต่อไปนี้
•             - คำนวณยอดบัญชีใหม่โดยทบดอกเบี้ยเพิ่มเข้าไปจากยอดบัญชีเดิมโดยใช้สมการต่อไปนี้ยอดบัญชี = ยอดบัญชี + (ยอดบัญชี * อัตราดอกเบี้ย)
•             - เพิ่มค่า n ไปอีก 1
•             - กลับไปเปรียบเทียบเงื่อนไขในข้อ 5
1.          5.2 ถ้าไม่ใช่ แสดงว่าคิดดอกเบี้ยทบต้นครบตามจำนวนปีที่ฝากเงินซึ่งรับค่าเข้ามาแล้วให้ทำตามขั้นตอนต่อไปนี้
•             - แสดงค่ายอดบัญชีสุดท้ายที่คำนวณได้
•             - จบการทำงาน